TY - JOUR ID - 969 TI - مطالعه تطبیقی علت تامه و ناقصه در فلسفه با سبب و شرط در علم اصول JO - آموزه های فلسفه اسلامی JA - IPD LA - fa SN - 2251-9386 AU - مقدم, غلامعلی AD - هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 15 IS - 26 SP - 231 EP - 250 KW - تقسیمات علت KW - علت در اصول و فلسفه KW - سبب در فلسفه و اصول KW - علت تامه و ناقصه در اصول DO - N2 - علیت که از مبادی وجود و اندیشه است، از مباحث مهم در حوزه معارف دینی به شمار می‌رود. متفکران شیعه به عنوان جریانی عقل‌گرا، همواره از اصل علیت دفاع کرده و به تبیین احکام و اقسام آن پرداخته‌اند. تقسیم علت به تامه، ناقصه، حقیقی، معد، بسیط، مرکب، قریب، بعید و... در فلسفه، و تقسیم به سبب، شرط، مقتضی، مانع و معد و... در علم اصول، از جمله مباحث مشترک میان این دو علم است. فلاسفه این تقسیم را بیشتر به روش حصر ثنایی انجام داده و دانشمندان علم اصول ناظر به اعتبارات فقهی و عملی، تقسیمی چندگانه ارائه کرده‌اند. در این مقاله با روش تحلیلی، به مطالعه تطبیقی تقسیمات علت در این دو علم پرداخته و با نقد تبیین اصولی نشان داده‌ایم که تقسیم علت به روش ثنایی، از انسجام و اتقان بیشتری برخوردار، و با اشکالات کمتری مواجه است. ضمن آنکه می‌توان برخی تقسیمات علت در دانش اصول را بر اساس تقسیم رایج در فلسفه تفسیر کرد. UR - https://ipd.razavi.ac.ir/article_969.html L1 - https://ipd.razavi.ac.ir/article_969_12effea30eb3d43ea059c6d6c210b209.pdf ER -