Abstraction of the Document of General Ideas; An Argument for the Immateriality of the Soul

Document Type : Original Article

Authors

1 PhD student in Philosophy of Religion

2 Faculty member of Imam Khomeini Institute

Abstract

Anthropology is one of the most important topics in influencing our understanding, explanation and interpretation of religious teachings. The discussion of human essences is one of its most fundamental parts. Islamic philosophers and some theologians believe in the immateriality of the soul. Some theologians deny the immateriality of the soul and consider it material. From the beginning of the formation of theological schools until now, sometimes materialism (corporealism) and sometimes incorporealism (incorporeality) have been the dominant theory. In the last century, although the view of abstractionism is the dominant theory, theologians of the school of separation (disassembly) have defended the materiality of the soul. Incorporealist present a number of arguments to prove the abstraction of the soul. One of the most important of them is the proof that proves the abstraction of the soul through the perception of general ideas by the soul. In this argument, it concludes the incorporeality of the soul as the place of these forms, sometimes through the accidents of being material perceived intelligibles and sometimes through the absence of material effects that perceived intellects. This research has investigated this reason by descriptive-analytical method. The correctness (verification) and extent of its indication were examined after explaining it, and it became clear that there are several forms that have been included in both expressions of this rational proof; cannot damage the validity of this argument.

Keywords

References

  1. ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبداللّٰه، الشفاء، الطبیعیات، تحقیق سعید زائد و دیگران، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1404 ق.
  2. همو، النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح محمدتقی دانش‌پژوه، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1379 ش.
  3. ابن قیم جوزیه، شمس‌الدین ابوعبداللّٰه محمد بن ابی‌بکر بن ایوب بن سعد، الروح، تعلیق ابراهیم رمضان، بیروت، دار الفکر العربی، 1996 م.
  4. ابن منظور، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم، لسان العرب، تحقیق و تصحیح جمال‌الدین میردامادی، چاپ سوم، بیروت، دار صادر، 1414 ق.
  5. ارشادی‌نیا، محمدرضا، از مدرسه تا معارف تا انجمن حجتیه، قم، بوستان کتاب، 1386 ش.
  6. همو، نقد و بررسی نظریه تفکیک، قم، بوستان کتاب، 1382 ش.
  7. استرآبادی، محمدجعفر، البراهین القاطعة فی شرح تجرید العقائد الساطعه، تحقیق مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1382 ش.
  8. اسفراینی، ملااسماعیل، انوار العرفان، تحقیق سعید نظری، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1383 ش.
  9. تفتازانی، سعدالدین مسعود بن عمر، شرح المقاصد، مقدمه و تحقیق و تعلیق عبدالرحمن عمیره، قم، الشریف الرضی، 1409 ق.
  10. جرجانی، میرسیدشریف علی بن محمد، شرح المواقف، تصحیح بدرالدین نعسانی، قم، الشریف الرضی، 1325 ق.
  11. حسامی‌فر، عبدالرزاق، «ادله غزالی و رازی در ردّ و اثبات تجرد نفس»، نشریه مقالات و بررسی‌ها، دفتر 76(2) فلسفه، پاییز و زمستان 1383 ش.
  12. حسن‌زاده آملی، حسن، الحجج البالغة علی تجرد النفس الناطقه، قم، بوستان کتاب، 1381 ش.
  13. حسینی زبیدی، سیدمحمدمرتضی بن محمد، تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق و تصحیح علی هلالی و علی سیری، بیروت، دار الفکر، 1414 ق.
  14. خسروشاهی، سیدهادی، مجموعه رسائل علامه طباطبایی، قم، بوستان کتاب، 1387 ش.
  15. سبزواری، ملاهادی بن مهدی، اسرار الحکم، مقدمه صدوقی، تصحیح کریم فیضی، قم، مطبوعات دینی، 1383 ش.
  16. همو، شرح منظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی، تحقیق و تقدیم مسعود طالبی، تهران، ناب، 1369ـ 1379 ش.
  17. سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379 ش.
  18. همو، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، دانشگاه تهران، 1373 ش.
  19. سهروردی (شیخ اشراق)، شهاب‌الدین یحیی بن حبش، هیاکل النور، تصحیح محمد کریمی زنجانی اصل، تهران، نقطه، 1379 ش.
  20. سیوری حلّی (فاضل مقداد)، جمال‌الدین مقداد بن عبداللّٰه، ارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین، تحقیق سیدمهدی رجائی، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1405 ق.
  21. شاکرین، حمیدرضا، «مادیت نفس در نگره مکتب تفکیک، بررسی و نقد»، نشریه کلام اسلامی، سال بیست و ششم، شماره 1، بهار 1396 ش.
  22. شعرانی، ابوالحسن، شرح فارسی تجرید الاعتقاد، تهران، اسلامیه، بی‌تا.
  23. صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، حاشیه علامه طباطبایی، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1981 م.
  24. همو، مفاتیح الغیب، تصحیح محمد خواجوی، تهران، مؤسسه تحقیقات فرهنگی، 1363 ش.
  25. طالقانی، محمد نعیم، منهج الرشاد فی معرفة المعاد، تحقیق رضا استادی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1411 ق.
  26. عبودیت، عبدالرسول، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، چاپ سوم، تهران ـ قم، سمت ـ مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388 ش.
  27. عبیدلی، سیدعمیدالدین، اشراق اللاهوت فی نقد شرح الیاقوت، تصحیح علی‌اکبر ضیایی، تهران، میراث مکتوب، 1381 ش.
  28. علامه حلی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تسلیک النفس الی حظیرة القدس، تحقیق فاطمه رمضانی، قم، مؤسسه امام صادق‰ ، 1426 ق.
  29. همو، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، تصحیح و مقدمه و تحقیق و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی، چاپ چهارم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1413 ق.
  30. غزالی، ابوحامد محمد بن محمد، تهافت الفلاسفه، تحقیق سلیمان دنیا، تهران، انتشارات شمس تبریزی، 1382 ش.
  31. فخرالدین رازی، ابوعبداللّٰه محمد بن عمر، الاربعین فی اصول الدین، قاهره، مکتبة الکلیات الازهریه، 1986 م.
  32. همو، المباحث المشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات، چاپ دوم، قم، بیدار، 1411 ق.
  33. همو، المطالب العالیة من العلم الالهی، تحقیق احمد حجازی سقا، بیروت، دار الکتاب العربی، 1407 ق.
  34. فیاضی، غلامرضا، علم‌النفس فلسفی، تدوین و تحقیق محمدتقی یوسفی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1389 ش.
  35. قزوینی، مجتبی، بیان الفرقان فی توحید القرآن، تعلیق سیدجعفر سیدان، تحقیق بخش پژوهشی مدرسه علوم دینی حضرت ولی عصر ، قم، دلیل ما، 1389 ش.
  36. لاهیجی، ملاعبدالرزاق، گوهر مراد، مقدمه زین‌العابدین قربانی، تهران، سایه، 1383 ش.
  37. مروارید، حسنعلی، تنبیهات حول المبدأ و المعاد، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، 1418 ق.
  38. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، ج1، 1389 ش. و ج2، 1390 ش.
  39. همو، شرح جلد هشتم اسفار اربعه، تحقیق و نگارش محمد سعیدی‌مهر، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1393 ش.
  40. ملایری، موسی، «هویت انسان در مکتب تفکیک»، نشریه پژوهش دینی، شماره 7، پاییز 1383 ش.
  41. موسوی، سیدمحمد، آیین و اندیشه (بررسی مبانی و دیدگاه‌های مکتب تفکیک)، تهران، حکمت، 1382 ش.
  42. همو، «بررسی و تحلیل انتقادات فخر رازی به براهین ابن سینا در تجرد نفس ناطقه»، آموزه‌های فلسفه اسلامی، شماره 18، بهار و تابستان 1395 ش.
  43. نراقی، محمدمهدی بن ابی‌ذر، جامع الافکار و ناقد الانظار، تصحیح و تقدیم مجید هادی‌زاده، تهران، حکمت، 1423 ق.
  44. نصیرالدین طوسی، ابوجعفر محمد بن محمد، تلخیص المحصل المعروف بنقد المحصل، بیروت، دار الاضواء، 1405 ق.
  45. همو، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه، 1375 ش. (الف)
  46. همو، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم، نشر البلاغه، 1375 ش. (ب)
  47. یعقوبیان، محمدحسن، «نقد و بررسی دیدگاه مکتب تفکیک در مادیت روح»، نشریه حکمت اسراء، سال نهم، شماره 1 (پیاپی 29)، بهار و تابستان 1396 ش.

Files

Share

How to cite

Statistics