A Particular Reading of the Theory of Trans-Substantial Motion with the Extension of the Theory of Emanation (al-Fayḍ) in Avicenna’s Philosophy

Document Type : Original Article

Author

Assistant professor at Iranian Research Institute of Philosophy

Abstract

The theory of trans-substantial motion (al-harakat al-jawhariyyah) has been established based on the methodical principles of al-hikmat al- muta'āliyah (transcendent theosophy) such as the primacy of existence (asalat al-wujud) and tashkik (gradation) in objective truth (reality) of wujud (existence). Although Avicenna has never attempted to justify the integrated theory named the theory of trans-substantial motion (al-harakat al-jawhariyyah) but it seems that the pivot theory of emanation (al-fayḍ) which is counted as the most important theory in the centre of the philosophical thought can present a modern image of trans-substantial motion (al-harakat al-jawhariyyah). In Avicenna’s innovated image, the motion of the material world is the extension of the constant and continuous emanation (al-fayḍ) of almighty God and successive origination in the material world shows itself in the form of motion. Also, according to Avicenna’s opinion, the problems such as the consecutiveness of moments (tatalî anat) or adherence of causes at the same time make the theory of generation and corruption confront main problems as it cannot be considered the transformation of forms in substance (jawhar) without imagining a gradual matter or at the same time. There are statements that directly imply motion in substance and also, the unity of the moving body and mover in nature that can indicate Avicenna’s tendency to accept trans-substantial motion (al-harakat al-jawhariyyah).

Keywords

References

  1. آشتیانی، سیدجلال‌الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، چاپ پنجم، قم، بوستان کتاب، 1391 ش.
  2. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1380 ش.
  3. ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبداللّٰه، الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، شرح خواجه نصیرالدین محمد طوسی، قم، نشر البلاغه، 1375 ش.
  4. همو، الاَضحَویة فی المعاد، تهران، شمس تبریزی، 1382 ش.
  5. همو، التعلیقات، بیروت، مکتبة الاعلام الاسلامی، 1404 ق.
  6. همو، الشفاء (الطبیعیات)، قم، کتابخانه آیةاللّٰه مرعشی نجفی، 1404 ق.
  7. همو، المباحثات، تهران، بیدار، 1371 ش.
  8. همو، النجاة، تهران، دانشگاه تهران، 1379 ش.
  9. همو، کتاب الانصاف، کویت، وکالة المطبوعات، 1978 م.
  10. ابوحیان توحیدی، علی بن محمد، الاِمتاع و المٶانسه، بیروت، المکتبة العنصریه، 1424 ق.
  11. ارسطو، متافیزیک، ترجمه شرف‌الدین خراسانی، تهران، حکمت، 1393 ش.
  12. بهشتی، احمد، «شیخ‌الرئیس و مسئله حرکت جوهری»، فصلنامه برهان و عرفان، سال اول، پیش‌شماره 1، بهار 1383 ش.
  13. همو، «همراه با استاد در جستجوی نخستین جرقه‌های حرکت جوهری»، فصلنامه مقالات و بررسیها، دفتر 74، زمستان 1382 ش.
  14. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم،الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، حاشیه علامه طباطبایی، چاپ سوم، بیروت، دار احیاء التراث الاسلامی، 1981
  15. همو، رسالة الحدوث، تصحیح و مقدمه سیدحسین موسویان، تهران، بنیاد بین‌المللی حکمت صدرا، 1378 ش.
  16. عابدینی، فیض‌اللّٰه، عباس جوارشکیان، و سیدمرتضی حسینی شاهرودی، «تمایز مبنایی حکمت صدرایی و حکمت سینوی در مسئله حرکت جوهری»، دوفصلنامه حکمت صدرایی، سال نهم، شماره 1 (پیاپی 17)، پاییز و زمستان 1399 ش.
  17. قبادیانی مروزی، ابومعین ناصر خسرو، جامع الحکمتین، تهران، کتابخانه طهوری، 1363 ش.
  18. همو، زاد المسافرین، تهران، آثار مکتوب، 1384 ش.
  19. کندی، ابویوسف یعقوب بن اسحاق، رسالة الکندی الی المعتصم باللّٰه فی الفلسفة الاولی، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا. (الف)
  20. همو، رسائل الکندی الفلسفیه، قاهره، دار الفکر العربی، بی‌تا. (ب)
  21. ملکشاهی، حسن، حرکت و استیفای اقسام آن، تهران، سروش، 1385 ش.
  22. مٶمنی، مصطفی، «حرکت جوهری در پرتو تعالی تفکر سینوی»، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی کلامی، سال بیستم، شماره 3 (پیاپی 77)، پاییز 1397 ش.
  23. نجاتی، محمد، و احمد بهشتی، «جست‌وجوی نخستین بارقه‌های نظریه حرکت جوهری در حکمت سینوی»، فصلنامه حکمت معاصر، سال چهارم، شماره 1 (پیاپی 7)، بهار و تابستان 1392 ش.

Files

Share

How to cite

Statistics