Critical Reading of the Issue of the Primacy of Existence and its New Placement in the System of Philosophical Rules

Document Type : Research

Author

Assistant Professor, Department of Culture and Civilization, Faculty of Islamic Knowledge and Culture and Communications, Imam Sadiq University, Tehran, Iran.

Abstract

This article attempts to provide a new philosophical-analytical reading of the principle of the primacy of existence, which is considered the most fundamental tenet of Transcendent Theosophy (Ḥikmat Muta'āliyah). In this critical reading, it is shown that the conventional presentation of the issue of the primacy of existence faces challenges and inefficiencies in the realm of its conceptualization and confirmation. Among these, a correct understanding of the challenge between the primacy of existence and the primacy of essence cannot be achieved without a thorough attention to the duality of primary and secondary intelligibles. Therefore, the central role of this duality in understanding the issue and resolving it is first clarified. Next, to better understand the claim of the primacy of existence in a new light, we have analyzed the philosophical revelation that led Mulla Ṣadrā to discover the principle of the primacy of existence. It is made clear that there exists a close relationship between a correct understanding of the claim of the primacy of existence and the ontological position of "expanded existence." Without considering this ontological position, a proper conceptualization and validation of the claim of the primacy of existence is not possible. In the next step, the relationship between this new interpretation and other interpretations of the primacy of existence and some of its consequences is examined. Finally, an effort is made to present a new position for introducing this interpretation of the primacy of existence in the educational journey of philosophical discussions.

Keywords

Main Subjects


  1. ابن‌ترکه، صائن‌الدین. (1360ش).تمهید القواعد. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و آموزش عالى.
  2. ابن‌سینا. (1381ش). الإشارات والتنبیهات. قم: بوستان کتاب.
  3. ابن‌سینا. (1400ش). رسائل ابن‌سینا. قم: انتشارات بیدار.
  4. خمینی، سید روح‌الله. (1376ش). مصباح الهدایة إلی الخلافة والولایة، (مقدمه: سید جلال‌الدین آشتیانی). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
  5. آشتیانی، سید جلال‌الدین. (1376ش). هستی از منظر فلسفه و عرفان. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  6. تهرانی، سید محمدحسین. (1427‌ق). توحید عینی و علمی. مشهد: نشر علامه طباطبایی.
  7. جامی، عبدالرحمن. (1370ش). نقد النصوص. تهران: وزارت فرهنگ و آموزش عالی.
  8. جامی، عبدالرحمن. (1370ش). نفحات الانس من حضرات القدس. تهران: اطلاعات.
  9. جوادی آملی، عبدالله. (1388ش). تسنیم. قم: اسراء.
  10. جیلی، عبدالکریم. (1418‌ق). الإنسان الکامل فی معرفة الأوائل والأواخر. بیروت: دار الکتب.
  11. حسن‌زاده آملى، حسن. (1378ش). ممد الهمم فی شرح فصوص الحکم.‏ تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
  12. حسن‌زاده آملى، حسن. (1381ش). ‏هزار و یک نکته.‏ قم: بوستان کتاب.
  13. حسن‌زاده، رحیم. (1393ش). تحلیل علم خداوند به ذات خود. بررسی مقایسه‌ای دیدگاه ملاصدرا و جیلی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد (استاد راهنما: رضا اکبری). دانشگاه امام صادق(ع). تهران.
  14. خانی، ابراهیم؛ صادقی حسن‌آبادی، مجید؛ امامی‌جمعه، مهدی. (1397ش). بررسی منطق اسفار اربعۀ ملاصدرا و استفاده از آن برای ارائۀ الگویی فراگیر و نوین در تبیین مراحل اندیشۀ عقلانی. خردنامۀ صدرا، ش91. 55-74.
  15. خندان، سید علی‌اصغر. (۱۳۸۰ش). مغالطات. قم: بوستان کتاب.
  16. سبزواری، ملا هادی. (1376ش). رسائل حکیم سبزواری. تهران: اسوه.
  17. سهروردی، شیخ شهاب‌الدین. (1396ق). مجموعه مصنفات. تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران.
  18. طباطبایی، سید محمدحسین. (1416ش). نهایة الحکمة. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
  19. طباطبایی، سید محمدحسین. (1387ش). اصول فلسفۀ رئالیسم. قم: بوستان کتاب.
  20. طباطبایی، سید محمدحسین. (1417‌ق). المیزان. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
  21. طباطبایی، سید محمدحسین. (بی‌تا). بدایة الحکمة. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه.
  22. عبودیت، عبدالرسول. (1385ش). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. تهران: سمت.
  23. فیاضی، غلامرضا. (1388ش). هستی و چیستی در مکتب صدرایی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  24. قـیصری، داود‌ بـن‌ مـحمود. (1375ش). شرح فصوص الحکم. تهران‌: انتشارات علمی و فرهنگی.
  25. مصطفوى. سید حسن. (1360ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
  26. مطهری. مرتضی. (1376ش). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
  27. مقدم. غلامعلی. (1402ش). بازنشانی موضع تشکیک نسبت به موضوع فلسفه. آموزه‌های فلسفۀ اسلامی، 18(32)، 255-278. https://doi.org/10.30513/ipd.2023.4813.1407
  28. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1368ش). الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة. تهران: مکتبة المصطفوی.
  29. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1363ش). مفاتیح الغیب. تهران: مؤسسۀ تحقیقات فرهنگی.
  30. یزدان‌پناه، سید عطاء‌الله. (1389ش). حکمت اشراق. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  31. یزدان‌پناه، سید عطاء‌الله. (1393ش). مبانی و اصول عرفان نظری. قم: مؤسسۀ امام خمینی(ره).
  32. یزدان‌پناه، سید عطاء‌الله. (1395ش). فلسفۀ فلسفه: تأملاتی در فلسفۀ فلسفۀ اسلامی. قم: کتاب فردا.