A Critical Examination of the "Systematic Theory" Approach in Confronting Western Humanities

Document Type : Research

Authors

1 Corresponding Author, PhD Student in Theoretical Foundations of Islam, Farabi College, University of Tehran, Qom, Iran

2 PhD student in Philosophy of Religion, Faculty of Theology, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

This research aims to introduce and evaluate the approach of the Islamic Sciences Academy in confronting Western humanities. The methodology is descriptive-analytical and based on a library study. The findings indicate that the principles of the primacy of agency (asālat al-fā'ilīyah) and guardianship (wilāyah) form two fundamental bases of evaluation for the Academy. On the one hand, the Academy ascribes several main characteristics to Western humanities. This evaluation, combined with the civilizational perspective held by the Academy, leads to the rejection of all existing approaches toward Western humanities. The Academy considers only its own approach—the so-called "systematic theory"—as effective in relation to Western humanities. The outcome of this approach is that in the course of producing Islamic humanities, the use of Western sciences is considered impossible, and even assuming the existence of positive elements within Western civilization, these elements cannot be isolated or extracted. Despite some strengths, this approach has significant weaknesses, the most important of which are: reliance on false foundations; weakness in theoretical development; contradictions within the approach; and dominance of anti-Western attitudes over research-based Western studies.

Keywords

Main Subjects

References

  1. قرآن کریم
  2. باقری، خسرو. (۱۳۹1). مناظره‌هایی در باب علم دینی، (ویراستۀ مهرنوش اکبرخانزاده). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  3. بی‌نام. (۱۳۸۹). جهت‌داری علوم از منظر معرفت شناختی (کرسی نظریه‌پردازی و نقد). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  4. جمالی، مصطفی. (۱۳۹0). «هویت علوم انسانی اسلامی از دیدگاه روش‌شناختی». پژوهش، ۳ (۱)، ص۵ـ۳0.
  5. جمالی، مصطفی. (۱۳۹۳). «مهندسی تمدن اسلامی از منظر سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی». نقد و نظر، ۱۹ (۲)، ص1۷۴ـ1۹۷.
  6. جمالی، مصطفی. (۱۳۹۷). «ضرورت و چیستی فلسفۀ شدن در مهندسی تمدن نوین اسلامی». مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، ۱ (۱)، ص۹0ـ11۴.
  7. حسنی، سیدحمیدرضا؛ علیپور، مهدی؛ موحد ابطحی، سیدمحمدتقی. (۱۳۸۷). علم‌ دینی؛ دیدگاه‌ها و ملاحظات، (ویراستۀ محمدجواد شریفی). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  8. حسین‌زاده، محمد. (۱۳۹۶). جستاری فراگیر در ژرفای معرفت‌شناسی معاصر. قم: مجمع عالی حکمت اسلامی.
  9. حسین‌نژاد، یوسف. (۱۳۹۶). رویکرد تهذیبی در علوم موجود. http://www.isaq.ir/vdcakuna149n0.5k4.html/ ، 21/3/1396.
  10. خاکی قراملکی، محمدرضا. (۱۳۹0). تحلیل هویت علم دینی و علم مدرن. قم: کتاب فردا.
  11. خسروپناه، عبدالحسین. (۱۳۹0). جریان‌شناسی فکری ایران معاصر. قم: تعلیم و تربیت اسلامی.
  12. خمینی، سیدروح‌الله. (۱۳۸۷). صحیفۀ امام‌خمینی(ره). ج1۹. تهران: ‍مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(ره).
  13. دفتر فرهنگستان علوم اسلامی. (۱۳۷۲). بررسی مقدماتی پیرامون جهت‌داری علوم. قم: جزوۀ داخلی.
  14. دفتر فرهنگستان علوم اسلامی. (بی‌تا). خلاصۀ دستاوردهای پژوهشی دفتر فرهنگستان علوم اسلامی پیرامون نرم‌افزار مهندسی تمدن اسلامی. قم: جزوۀ داخلی.
  15. رهدار، احمد. (۱۳۹۲). «فرهنگستان علوم اسلامی در ترازوی علم؛ اشاراتی به ظرفیت‌ها و نقاط ضعف فرهنگستان علوم اسلامی». سورۀ مهر، ۶۸ـ۶۹، ص1۷۷ـ1۸0.
  16. سوزنچی، حسین. (۱۳۸۸). معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  17. طباطبایی، سیدمحمدحسین. (۱۴۰۲). نهایة الحکمة. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  18. مطهری، مرتضی. (۱۳۷۲). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
  19. منصوری، مهدی؛ مشکاتی، محمدمهدی. (۱۳۹۴) «بررسی نظریۀ شبح در مبحث وجود ذهنی (و تبیین نسبت آن با نظریۀ ماهوی)». آموزه‌های فلسفۀ اسلامی، (1۷)، ص1۴۹ـ1۷۴.
  20. موحد ابطحی، سیدمحمدتقی. (۱۳۹1). «بازخوانی تحول علوم انسانی و تولید علم دینی در نظام فکری فرهنگستان علوم اسلامی بر مبنای الگوی جنگ تمدن‌ها». همایش تحول علوم انسانی، دانشگاه تهران، ص1ـ ۲0.
  21. مهدی‌زاده، حسین. (۱۳۹۳). بینش تمدنی منظومۀ اعتقادات اجتماعی؛ تقریری از کلام اجتماعی حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمدمهدی میرباقری. قم: کتاب فردا.
  22. مهدی‌زاده، حسین. (۱۳۹۶). «اقتباس انحلالی؛ شیوۀ بهره‌‌مندی از دستاوردهای تمدن غرب بر پایۀ اندیشۀ فرهنگستان علوم اسلامی قم». پژوهش های تمدن نوین اسلامی، بهار و تابستان ۱۳۹۶، شمارۀ 1، ص۳۷ـ۵۹.
  23. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۸۸). مبانی نظری نهضت نرم‌افزاری؛ گفتارهایی در چرایی، چیستی و چگونگی تولید علم دینی. قم: کتاب فردا.
  24. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹0). نظام فکری. قم: فجر ولایت.
  25. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹1). گفتارهایی پیرامون تحول در علوم انسانی. قم: فجر ولایت و کتاب فردا.
  26. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۲الف). ارکان فلسفۀ تاریخ شیعی و جایگاه ظهور در آن. ویراستۀ حسن نوروزی. بی‌جا: تمدن نوین.
  27. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۲ب). در شناخت غرب. قم: تمدن نوین.
  28. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۳). دین مدرنیتۀ اصلاحات. قم: تمدن نوین.
  29. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۴الف). اندیشۀ تمدن نوین اسلامی؛ گفتارهایی در تبیین رویکرد فکری سیدمنیرالدین حسینی الهاشمی، (ویراستۀ حسن نوروزی). قم: تمدن نوین اسلامی.
  30. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۴ب). نسبت دین با علم و فن‌آوری؛ مبانی مفهومی نظریۀ علم دینی. تدوین محمدحسین طاهری. قم: تمدن نوین اسلامی.
  31. میرباقری، سیدمحمدمهدی. (۱۳۹۸). عصر جدید؛ خوانشی از مفاهیم و راهبردهای بیانیۀ گام دوم. قم: تمدن نوین اسلامی.
  32. میرباقری، مهدی؛ ملکیان، مصطفی. (۱۳۸۴). مناظرۀ امکان علم دینی. https://3danet.ir
  33. میرباقری، مهدی؛ معلمی، حسن؛ حاجی‌ابراهیم، رضا. (۱۳۸۴)؛ جلسۀ اول مناظرۀ جهت‌داری علوم از منظر معرفت‌شناسی. https://mirbaqeri.ir.
  34. نورافشان، سیدروح‌الله. (1۴01). بررسی تطبیقی نحوۀ مواجهه با علوم انسانی غربی از منظر علامه مصباح یزدی و فرهنگستان علوم اسلامی (پایان‌نامه). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی(ره).
  35.  Habermas, Jürgen (1987). The philosophical discourse of modernity: twelve lectures. Der philosophische Diskurs der Moderne. 2ed. Massachusetts, Cambridge, MA.: MIT Press.
  36.  Zagzebski, L. (1998). Virtue epistemology in Routledge Encyclopedia of Philosophy. London and New York: Routledge.

Files

Share

How to cite

Statistics