Comparative Study of the Ḥadīth: “God Is Inside Objects…” (Arabic: داخل فی الأشیاء) and the Philosophical Rule of Indivisible Entity (Arabic: بسیط الحقیقة) from the Perspective of Transcendent Theosophy and Mysticism

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant professor at Razavi University of Islamic Sciences

2 Associate Professor at Razavi University of Islamic Sciences

3 An MA student of Islamic Philosophy & Theology, Razavi University of Islamic Sciences

Abstract

The ability of deduction, explanation, inference and defending of some knowledge is axiomatic and undeniable. A narrative (ḥadīth) about the relationship of the Truth (Arabic: حقّ تعالی) and things is narrated in the narrative, theological, philosophical and mystical books narrated by Imam Ali (as) that God “is not inside objects; not like entering of an object in another object and He is outside objects without exiting of object from an object” and without doubt, this word is not of the kind of mystery and has an understandable meaning for the audience. The question is what does it mean by God being inside or outside of things? Is it possible to interpret it using philosophical fundamentals or should it be left to understand it in the time of the presence and encounter with Maʿṣūm (Arabic: معصوم, the Infallible) In this article, we have mentioned while implicative and document reviewing of Ḥadīth and stating different words and interpretations, the evidence of the verses and traditions and we have shown that a reasonable meaning from this ḥadīth can be presented by explaining the philosophical rule of: “«بسیط الحقیقة کلّ الأشیاء ولیس بشیء منها»” [Indivisible Entity or God (Arabic: بسیط الحقیقة) is all things and it is none of them] and show that God is Indivisible Entity and He is the Infinite that pervasive of all their objects and perfections and none of them is outside of Him and none of the limits of possibility can be found in Him.

Keywords


  1. قرآن کریم.
  2. نهج‌البلاغه، گردآوری شریف رضی، تحقیق صبحی صالح، قم، هجرت، 1414 ق.
  3. آشتیانی، سیدجلال‌الدین، هستی از نظر فلسفه و عرفان، چاپ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1376 ش.
  4. ابراهیمی دینانی، غلامحسین، قواعد کلی فلسفی در فلسفه اسلامی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1380 ش.
  5. ابن ترکه اصفهانی، صائن‌الدین علی بن محمد، شرح فصوص الحکم، تحقیق محسن بیدارفر، قم، بیدار، 1378 ش.
  6. ابن داود حلّی، تقی‌الدین حسن بن علی، کتاب الرجال، تهران، دانشگاه تهران، 1342 ش.
  7. ابن سیده مرسی، ابوالحسن علی بن اسماعیل، المحکم و المحیط الاعظم، تحقیق و تصحیح عبدالحمید هنداوی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1421 ق.
  8. ابن غضائری، احمد بن حسین، رجال ابن الغضائری، تهران، دانشگاه تهران، 1383 ق.
  9. ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم،لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414 ق.
  10. برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، چاپ دوم، قم، دار الکتب الاسلامیه، 1371 ق.
  11. جمال‌زاده، عبدالرضا، «جایگاه و کاربرد قاعده "بسیط الحقیقة کلّ الأشیاء"»، دوماهنامه کیهان اندیشه، شماره 53، فروردین و اردیبهشت 1373 ش.
  12. جوادی آملی، عبداللّٰه، «تفسیر سوره واقعه»، 5/10/1396 ش.، قابل دستیابی در وبگاه مدرسه فقاهت به نشانی: <www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/javadi/tafsir/96/961005>.
  13. حسن‌زاده آملی، حسن،شرح فارسی الاسفار الاربعة صدرالمتألهین شیرازی، قم، بوستان کتاب، 1387 ش.
  14. دلبری، سیدعلی، آشنایی با اصول علم رجال، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1391 ش.
  15. رضانژاد (نوشین)، غلامحسین، مشاهد الالوهیة یا شرح کبیر بر شواهد الربوبیة صدرالمتألهین شیرازی، قم، آیت اشراق، 1387 ش.
  16. سبزواری، هادی بن مهدی، اسرار الحکم فی المفتتح و المختتم، مقدمه صدوقی سها، تصحیح و تحقیق کریم فیضی، قم، مٶسسه مطبوعات دینی، 1383 ش.
  17. همو، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق حسن حسن‌زاده آملی، تهران، ناب، 1369 ش.
  18. سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات فلسفی ملاصدرا، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379 ش.
  19. شهابی، محمود، النظرة الدقیقة فی قاعدة بسیط الحقیقه، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1355 ش.
  20. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم،الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، قم، مکتبة المصطفوی، 1368 ش.
  21. همو، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیه، تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، مشهد، مرکز نشر دانشگاهی، 1360 ش.
  22. همو، تفسیر القرآن الکریم، چاپ دوم، قم، بیدار، 1366 ش.
  23. همو، شرح اصول الکافی، تصحیح و تعلیق محمد خواجوی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1383 ش.
  24. صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی، التوحید، تصحیح سیدهاشم حسینی تهرانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1398 ق.
  25. همو، من لایحضره الفقیه، تصحیح علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1404 ق.
  26. طباطبایی، سیدمحمدحسین، مجموعه رسائل، قم، بوستان کتاب، 1387 ش.
  27. همو، نهایة الحکمه، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1386 ش.
  28. طبرسی، ابومنصور احمد بن علی بن ابی‌طالب، الاحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد، مرتضی، 1403 ق.
  29. طریحی، فخرالدین بن محمد، مجمع البحرین، چاپ سوم، تهران، کتابفروشی مرتضوی، 1375 ش.
  30. طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، رجال الطوسی، چاپ سوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1373 ش.
  31. علامه حلّی، ابومنصور جمال‌الدین حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، قم، دار الذخائر، بی‌تا.
  32. غیاثی کرمانی، سیدمحمدرضا، پژوهش‌های قرآنی علامه شعرانی در تفاسیر مجمع البیان، روح الجنان و منهج الصادقین، قم، بوستان کتاب، 1386 ش.
  33. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، 1409 ق.
  34. قاضی سعید قمی، محمدسعید بن محمدمفید، شرح توحید الصدوق، تصحیح و تعلیق نجفقلی حبیبی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1415 ق.
  35. قمی، محسن، «بسیط الحقیقة کلّ الاشیاء ولیس بشیء منها»، مجله حوزه، سال شانزدهم، شماره 93، مرداد و شهریور 1378 ش.
  36. قیصری رومی، محمد داود بن محمود، شرح فصوص الحکم، مقدمه و تصحیح و تعلیق سیدجلال‌الدین آشتیانی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1375 ش.
  37. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1407 ق.
  38. مازندرانی، محمدصالح بن احمد، شرح الکافی، تهران، المکتبة الاسلامیه، 1388 ق.
  39. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهارŒ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403 ق.
  40. همو، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، چاپ دوم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1404 ق.
  41. مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری بغدادی، الاختصاص، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، 1413 ق.
  42. موسوی خمینی، سیدروح‌اللّٰه، تقریرات فلسفه امام خمینی، تقریر سیدعبدالغنی اردبیلی، چاپ دوم، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1385 ش.
  43. همو، شرح دعاء السحر، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386 ش.
  44. مؤمنی، مصطفی، و عباس جوارشکیان، «قاعدۀ بسیط الحقیقه و کاربردهای آن در حکمت متعالیه»، فصلنامه خردنامه صدرا، شماره 72، تابستان 1392 ش.
  45. نجاشی اسدی کوفی، ابوالعباس احمد بن علی بن احمد بن عباس، رجال النجاشی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1365 ش.