بنیاد معرفت‌شناختی الهیات تنزیهی قاضی سعید قمی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری مبانی نظری اسلام دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران

2 دکتری فلسفه دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران

3 مریم باروتی، استادیار گروه آموزش منطق و فلسفه، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

4 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی پردیس طالقانی، دانشگاه فرهنگیان، قم، ایران،

چکیده

نظام معرفت‌شناختی اندیشه قاضی سعید، سازوار با جهان‌های سه‌گانة «حس، نفس و عقل» ترسیم می‌گردد. جهان‌های مخلوقی که با حفظ تناسب و سنخیت، در دستگاه معرفتی «حس، خیال و عقل» شناخته می‌شوند و «تعریف و توصیف»ی از هر یک به دست می‌آید. از دیدگاه قاضی سعید قمی، علم، «احاطه» بر شیء است و شناخت، مستلزم نوعی «رؤیت» است. شناخت حسی و خیالی، با «وقوع بر شیء و وصول به آن» همراه است و شناخت عقلی با «بازگشت عاقل به خود و مشاهده معقول» حاصل می‌شود و مستلزم نوعی «رؤیت» و «سنخیت» است، اگر چه ممکن است نوع دیگری از علم، غیر از «حس، خیال و عقل» وجود داشته باشد که مستلزم «سنخیت و مثلیت» نبوده و به «وجود معلوم» وابسته نباشد. محدودیت‌های فرآیند علم‌یابی انسان، توانایی عبور از مرزهای اثباتی شناخت ذات و صفات الهی را سلب می‌کند و «الهیاتی تنزیهی» را بنا می‌نهد که با شناخت حد انسان و اعتراف او به عجز از شناخت کنه و کیفیت ذات و صفات الهی همراه است. الهیات تنزیهی، مبنای تعظیم و اجلال خدای تعالی و توجه به صفات فعل الهی، راه محبت و عشق به حضرت او جلّ‌جلاله است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Epistemological Foundation of the Deductive Theology of Qazi Saeed Qomi

نویسندگان [English]

  • Seyyed Ruhollah noorafshan 1
  • Ebrahim Shir Ali Nia 2
  • Maryam Baruti 3
  • Mohammad Hossein Zarei Rezaei 4
1 Doctoral student of theoretical foundations of Islam, Farabi School, University of Tehran
2 PhD in Philosophy, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Maryam Baruti, Assistant Professor, Department of Logic and Philosophy Education, Farhangian University, Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Department of Theology and Islamic Studies, Taleghani Campus, Farhangian University, Qom, Iran,
چکیده [English]

The epistemological system of Judge Saeed's thought is drawn in accordance with the three worlds of "sense, soul, and intellect." The created worlds that are known in the epistemological system of "sense, imagination, and intellect" by maintaining proportion and similarity, and a "definition and description" of each is obtained. From the perspective of Judge Saeed Qomi, knowledge is "encompassing" an object, and knowledge requires a kind of "vision." Sensual and imaginary knowledge is accompanied by "occurring upon and reaching the object," and rational knowledge is achieved by "the rational person's return to himself and reasonable observation," and requires a kind of "vision" and "similarity," although it is possible that there is another type of knowledge other than "sense, imagination, and intellect" that does not require "similarity and similarity" and is not dependent on "known existence." The limitations of the human process of seeking knowledge deprive us of the ability to cross the positive boundaries of knowing the essence and attributes of God and establish a “deductive theology” that is accompanied by the recognition of man’s limitations and his admission of his inability to know the essence and quality of the essence and attributes of God. Deductive theology is the basis for reverence and honoring God Almighty and paying attention to the attributes of divine action, the path to love and affection for His Majesty, Almighty God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deductive theology
  • Qazi Saeed Qomi
  • epistemology
  • the three levels of cognition: "
  • sensation
  • imagination
  • and reason"
آموزه‌های فلسفۀ اسلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 03 آبان 1404

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار