تحلیل سعادت انسان از دیدگاه کندی، زکریای رازی و فارابی

نوع مقاله : علمی پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

کمال‌گرایی یکی از سنت‌های تاریخ فلسفه است که ریشه‌های آن به یونان باستان بازمی‌گردد و تا مکاتب فلسفی مدرن و فلسفه اسلامی ادامه یافته است. این سنت، استکمال نفس را هدف نهایی فلسفه و راهی برای نیل به سعادت انسان می‌داند. با توجه به کم‌توجهی به این جنبه در پژوهش‌های تاریخ فلسفه اسلامی، این نوشتار به بررسی معنای سعادت و لوازم آن از دیدگاه کندی، زکریا رازی و فارابی می‌پردازد. مسئله فرعی پژوهش نیز سرنوشت نفسی است که به سعادت نهایی نمی‌رسد. این سه فیلسوف، از نخستین فیلسوفان جهان اسلام هستند و با وجود اختلافات قابل توجه، در این ویژگی مشترکند که تحت تأثیر جریان سینوی قرار نگرفته‌اند. مفروض این پژوهش آن است که نیک‌بختی و شقاوت از دیدگاه این فیلسوفان در جهان پس از مرگ تحقق می‌یابد، اما به دلیل تفاوت در مبانی، دیدگاه‌های آن‌ها درباره سعادت و شقاوت تفاوت‌های عمیقی دارد. با استفاده از روش‌های تحلیل انتقادی و توصیفی، این نوشتار نشان می‌دهد که این فیلسوفان دیدگاه‌های متنوعی هم در مورد معنای سعادت و هم در خصوص پیامدهای عدم نیل به آن ارائه می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Al-Kindī, Abū Bakr al-Rāzī, and al-Fārābī on Human's Happiness: An Analysis

نویسندگان [English]

  • Muhammad Mahdi Montasseri 1
  • Ahad Faramarz Gharamaleki 2
1 Department of Philosophy, Faculty of Theology and Islamic Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Perfectionism, a longstanding tradition in philosophy dating back to ancient Greece, has persisted into modern schools of thought, including Islamic philosophy. It posits that the ultimate goal of philosophy is the perfection of the soul, serving as a pathway to human happiness. This paper addresses the primary question of what happiness entails according to Al-Kindī, Zakariya al-Rāzī, and Al-Fārābī, three early Islamic philosophers who, despite their differences, share the distinction of being uninfluenced by the Avicennian tradition. The secondary question explores the fate of the soul if it fails to achieve ultimate happiness, as viewed by these thinkers. The authors argue that, for these philosophers, happiness and misery ultimately manifest in the afterlife, yet their foundational differences lead to significant divergences in understanding these concepts. Using critical and descriptive analysis, the paper highlights the diverse perspectives of these philosophers on the nature of happiness and the consequences of its absence. By examining their views, this research contributes to a deeper understanding of perfectionism in early Islamic philosophy and its implications for the soul's journey toward ultimate fulfillment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Al-Kindī
  • Zakariya al-Rāzī
  • Al-Fārābī
  • Happiness
  • Perfectionism