بررسی تطبیقی حمل حقیقت و رقیقت از دیدگاه ملاصدرا و ابن عربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیاردانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

حمل حقیقت و رقیقت یکی از نوآوری‌های مهم ملاصدراست. مراد از این نظریه آن است که وجود ناقص در وجود کامل به نحو بالاتر تحقق دارد، به طوری که مرتبه عالی، وجود همه کمالات مراتب مادونش را در بر دارد. ملاصدرا با استفاده از کلمات حکمای سلف و همچنین تأثیرپذیری از ابن عربی به این نظریه دست پیدا کرد. وی این نظریه را با مبانی خاص خود مانند اصالت وجود، تشکیک وجود، اصل وحدت در کثرت، قاعده بسیط‌الحقیقه و علت و معلول تبیین نمود. در این مقاله کوشیده‌ایم تا پیشینه و مبانی این نظریه را همراه با کلمات ابن عربی بررسی و تبیین نماییم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative Study of Predicating the Essence and the Flimsy from the Viewpoint of Mulla Sadra and Ibn Arabi

نویسندگان [English]

  • Ramin Golmakani 1
  • Hadi Izanlou 2
  • Rasoul Padashpour 3
1 Assistant professor at Razavi University of Islamic Sciences
2 PhD student in Islamic Philosophy & Theology. Ferdowsi University of Mashhad
3 PhD student in Islamic Philosophy & Theology. Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Predicating the Essence and the Flimsy is one of Mulla Sadra's important innovations. The implication of this theory is that imperfect existence in perfect existence is more fully realized, so that the higher order encompasses all the lower perfections. Mulla Sadra achieved this theory by using the material of earlier philosophers and being influenced by Ibn Arabi. He explained this theory with his own principles such as the principality of existence, graded unity of being, the principle of unity-in-plurality, the simple rule of truth and causality. In this article, we have tried to examine the background and foundations of this theory along with Ibn Arabi's theories.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The essence and the flimsy
  • Mulla Sadra
  • Ibn Arabi
  1. آشتیانی، سیدجلال‌الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378 ش.
  2. همو، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1375 ش.
  3. ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبداللّٰه، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1376 ش.
  4. همو، النجاة، تهران، دانشگاه تهران، 1379 ش.
  5. ارشادی‌نیا، محمدرضا، «جهان‌شناسی یگانه‌انگار در پرتو حکمت متعالیه»، فصلنامه آینه معرفت، دوره نهم، شماره 26، 1390 ش.
  6. همو، «نقش انگارۀ ”حقیقت و رقیقت“ در تحکیم و تبیین باورهای دینی»، فصلنامه قبسات، دوره نوزدهم، شماره 74، 1393 ش.
  7. پورجوادی، نصراللّٰه، درآمدی به فلسفه فلوطین، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1378 ش.
  8. جوادی آملی، عبداللّٰه، رحیق مختوم، قم، اسراء، 1386 ش.
  9. حسن‌زاده آملی، حسن، رساله مثل نوری الهی (دو رساله مثل و مثال)، تهران، طوبی، 1382 ش.
  10. حسینی شاهرودی، سیدمرتضی، «مقایسه تطبیقی حکمت اشراق و حکمت زرتشتیان»، فصلنامه خردنامه صدرا، شماره 44، 1385 ش.
  11. سبزواری، ملاهادی بن مهدی، شرح المنظومه، قم، بیدار، 1390 ش.
  12. سهروردی، شهاب‌الدین یحیی بن حبش، کتاب حکمة الاشراق (مجموعه مصنفات شیخ اشراق)، تهران، مٶسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372 ش.
  13. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه، قم، مکتبة المصطفوی، 1368 ش.
  14. همو، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیه، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی، قم، بوستان کتاب، 1382 ش.
  15. همو، رسالة المشاعر، شرح محمدجعفر لاهیجی، تهران، امیرکبیر، 1376 ش.
  16. طباطبایی، سیدمحمدحسین، الرسائل التوحیدیه، بیروت، مٶسسة نعمان، 1419 ق.
  17. همو، نهایة الحکمه، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1390 ش.
  18. الفاخوری، حنا و خلیل الجر، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، ترجمه عبدالحمید آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1390 ش.
  19. فلوطین، اثولوجیا، قم، بیدار، 1413 ق.
  20. فنایی اشکوری، محمد، درآمدی بر تاریخ فلسفه غرب، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1391 ش.
  21. مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، قم، مٶسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1391 ش.
  22. مطهری، مرتضی، اصول فلسفه و روش رئالیسم (مجموعه آثار استاد شهید مطهری)، تهران، صدرا، 1376 ش.