Theory of Human Dignity on basis of Anthropology of Islamic Philosophy

Document Type : Original Article

Author

Assistant professor and faculty member of al-Mustafa University

Abstract

تردیدی نیست که انسان موجودی دارای کرامت است؛ اما این که کرامت چیست و خاستگاه آن کدام است چندان مورد وفاق نیست. در حالی که برخی از موقعیت اجتماعی افراد به عنوان کرامت یا خاستگاه آن یاد کرده‌اند کسانی نیز از تشبه به خداوند یا برخورداری از مزیت عقل سخن به میان آورده‌اند. بر پایه آموزه‌های فلسفه اسلامی مفهوم کرامت از نوع معقول ثانی فلسفی است که منشاء انتزاع آن ظرفیتهای نفس ناطقه است. اما آیا نفس ناطقه آن ظرفیتهای لازم را دارد که بتوان از آنها کرامت را انتزاع کرد یا خیر؟ براساس این نوشتار که به شیوه تحلیلی توصیفی نگاشته شده است نفس ناطفه از چشم‌انداز فلسفه اسلامی دارای ظرفیتهای فوق‌العاده پیچیده‌ است و همین امر باعث می شود که نفس ناطقه علاوه بر داشتن ظرفیتهای نفس نباتی و نفس حیوانی ظرفیتهای دیگری نیز داشته باشد که او را مثلا در مسیر فرشته شدن یاری رساند. همین وجود ظرفیتهای متنوع و پیچیده نفس ناطقه باعت شده که فیلسوفان مسلمان در جای جای آثار خود از انسان را به کرامت و مانند آن توصیف کنند. بر پایه تحقیق به عمل آمده از منظر فلسفه اسلامی اولا انسان دارای کرامت است ثانیا خاستگاه کرامت مجموع ظرفیتهای نفس ناطقه است ثالثا کرامت یک امر ذاتی وعمومی است و رابعا کرامت مقول به تشکیک است و در همه موارد به یک میزان صدق نمی‌کند. آشنایی با عواملی که باعث تقویت کرامت انسانی می‌گردد و هم‌چنین آشنایی با چالش‌ها و موانع کرامت انسانی از دیگر نتایج این نوشتار به حساب می‌آید.

Keywords

Islamic Philosophical Doctrines

Articles in Press, Accepted Manuscript
Available Online from 22 June 2024

Files

Share

How to cite

Statistics