تحلیل مباحث الهیاتی برتراند راسل در نگاه علامه جعفری

نوع مقاله : علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار، گروه فلسفه، مؤسسۀ آموزش عالی آل طه، تهران، ایران.

2 استاد، گروه فلسفه، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

مواجهۀ فیلسوفان اسلامی با فلاسفۀ غربی از زوایای مختلف قابل بررسی است. علامه جعفری توجه بسیاری به آرای متفکران غربی دارد، از جمله برتراند راسل که جعفری به تحلیل شخصیت فکری و برخی آرای او پرداخته و  در میان آثار خود مطالبی را از راسل نقل و نقد نموده است. دیدگاه‌های راسل در باب ماوراء‌الطبیعه، خدا، نظم جهان هستی، شرور جهان، هدف‌داری خلقت، نقش خدا در جهان و ریشه‌های گرایش به خدا، از جمله مباحث الهیاتی است که جعفری در آثار خود مطرح و تجزیه و تحلیل کرده است. از نظر جعفری از یک سو، راسل نکات مهمی را در باب جهان هستی و رابطۀ آن با ماورای طبیعت ارائه می‌کند و از سوی دیگر، مطالبی را دربارۀ خدا بیان می‌کند که نشانگر تعارضاتی در اندیشۀ اوست. تصور نادرست راسل از خدا ریشۀ بسیاری از اظهارات غیرمنطقی وی در برخی مباحث الهیاتی است. در این تحقیق بر اساس آرای علامه جعفری، نظرات الهیاتی راسل نقد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Bertrand Russell's theological discussions in the Allameh Ja’fari's view

نویسندگان [English]

  • Hamedeh Rastaei 1
  • Abdullah Nasri 2
1 Assistant Professor, Department of Philosophy, Ale-Taha Institute of Higher Education, Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Philosophy, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The confrontation of Islamic philosophers with Western philosophers can be examined from different angles. Allameh Ja’fari pays a lot of attention to the opinions of Western thinkers; among these figures is Bertrand Russell, who has analyzed by Allameh Ja’fari through his intellectual personality and some of his opinions. In the beginning of his works, he quotes and criticizes some viewpoints of Russell. Russell's views on the supernatural, God, the order of the universe, the evil of the world, the purpose of creation, the role of God in the world, and the roots of the tendency towards God, are among the theological topics that Ja’fari has discussed and analyzed in his works. According to Ja’fari works, Russell expresses important points about the universe and its relationship with the supernatural, and on the other hand, about God, which indicates conflicts in his thought. Russell's misconception of God is the root of many of his illogical statements in some theological topics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Supernatural
  • God
  • World Order
  • Evil
  • Orientation to Religion
  • Ja’fari
  • Russell
  1. اگنر. رابرت. (1386ش). برگزیده افکار راسل، (ترجمۀ عبدالرحیم گواهی). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  2. جعفری، محمدتقی. (1349ش). تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی. تهران: انتشارات اسلامی.
  3. جعفری، محمدتقی. (1354ش). تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی. تهران: انتشارات اسلامی.
  4. جعفری، محمدتقی. (1358ش). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. تهران: انتشارات اسلامی.
  5. جعفری، محمدتقی. (1361ش). ترجمه و تفسیر نهج البلاغه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  6. جعفری، محمدتقی. (۱۳۷۹ش). توضیح و بررسی مصاحبۀ راسل - وایِت. تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  7. جعفری، محمدتقی. (1386ش). فلسفۀ دین. تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  8. جعفری، محمدتقی. (1389ش). تکاپوی اندیشهها. تهران: مؤسسۀ تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  9. دهقان‌زادۀ بغدادآباد، علی؛ علوی، حمیدرضا؛ یاری دهنوی، مراد؛ اخلاقی، مسعود. (1394ش). نقد و بررسی دلالت‌های تربیتی انسان‌شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 7(2)، 67-49.
  10. راسل، برتراند. (1343ش). مفهوم نسبیت انیشتین و نتایج فلسفی آن، (ترجمۀ مرتضی طلوعی). تهران: امیر.
  11. راسل، برتراند. (1365ش). تاریخ فلسفۀ غرب، (ترجمۀ نجف دریابندری). تهران: نشر پرواز.
  12. رافعی، علی. (1375ش). تکاپوی اندیشه‌ها، (مجموعه‌ای از مصاحبه‌های انجام‌شده با استاد علامه محمدتقی جعفری). تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  13. شوشتری، زهرا. (1381ش). اخلاق از منظر علامه جعفری و راسل. مطالعات راهبردی زنان، ش۱۵، ص144-156.
  14. صدوقی سها، منوچهر. (1400ش). گفت‌وگوی ایلنا با منوچهر صدوقی‌سها. ۲۵/ 8/ ۱۴۰۰. https://www.ilna.ir
  15. لاهوتیان، حسن، و نصری، عبدالله. (1401ش). دیدگاه علامه جعفری در تبیین عقلانی و علمی عمل و مواجهه با چالش‌های نظریۀ علّی. آموزه‌های فلسفۀ اسلامی، 17(31)، 195-217. https://doi.org/10.30513/ipd.2023.4732.1401
  16. نصری، عبدالله. (1383ش). تکاپوگر اندیشهها. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  17. Russel, B. (2004). Why I am not a Chritian. Routledge.