نقش مسئلۀ بساطت یا ترکب مشتق در شکل‌گیری استدلال شیخ اشراق بر اعتباریت وجود و پاسخ‌های آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

شیخ اشراق از مدافعان اعتباریت وجود به حساب می‌آید. سه استدلالی که او برای اثبات این نکته به کار می‌گیرد، بر پایه دوگانه بساطت یا ترکب مشتق استوار است. صدرالمتألهین با ارائه تحلیلی نو از ترکب مشتق و جداسازی مرز خصوصیات مفهومی از ویژگی‌های مصداقی، خود را از همه اشکالات سهروردی می‌رهاند. مظفر سعی دارد با مبنی قرار دادن بساطت مشتق به استدلال سهروردی اشکال کند؛ اما جدا از اشکالات عدیده‌ای که بر نظریه بساطت مشتق وارد است، سهروردی در فرض بساطت مشتق نیز اشکالاتی را بر تحقق خارجی وجود وارد نموده که باید به آن‌ها پاسخ گفت. علامه طباطبایی اصل استدلال سهروردی را غلط می‌شمرد و در نتیجه هر گونه تلاش برای پاسخ‌گویی به آن را تأیید نوعی استدلال اشتباه در سنت فلسفی می‌انگارد. استدلال مزبور و هر گونه استدلال زبان‌بنیاد ما را به ورطه خلط حقیقت و اعتبار خواهد انداخت و به کلی نمی‌توان از مباحث اعتباری، تعهدات متافیزیکی انتظار داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of the Subject Matter of Simplicity or Combination of Derivation in the Formation of Shaykh Ishraq's Proofs for the Being Mentally Posited and Its Answers

نویسندگان [English]

  • Sayyed Ahmad Husseini Sang Chal 1
  • Muhammad Saeidi Mehr 2
1 A PhD student of the Islamic Philosophy
2 Full professor at Tarbiat Modares University
چکیده [English]

Shaykh Ishraq is the upholder of the mentally Posited (i'tibàri) of existence (wujud). He represents three arguments to prove this issue according to the binary of simplicity (bisatat) or the combination of derivation. Sadr al-Muta'allihin with presenting a new analysis of the combination (tarakob) of derivation (moshtaq) and separating the boundary of the conceptual specifications from existential characteristics freed himself from all Suhrawardi's difficulties. Muzaffar tries to base the simplicity (bisatat) of derivation to answer Suhrawardi's proof but far from many problems which deal with the theory of simplicity (bisatat) of derivation, on the supposition of simplicity (bisatat) of derivation, Suhrawardi has found out problems for the external realization of Being (Wujud) which should be answered. Allameh Tabataba'i believes that the origin of Suhrawardi's evidence is wrong and therefore, any attempt to answer it is approving a kind of wrong proof in philosophical tradition. The mentioned argument and every argument of language foundation makes us involve in intermingling reality with mental consideration and in general it is not expected metaphysic matter of the mentally posited issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The mentally posited (i'tibàri) of Existence (Wujud)
  • The simplicity (bisatat) of derivation
  • Suhrawardi
  • Sadr al-Muta'allihin
  • Allameh Tabataba'i