مقایسه تطبیقی مسأله شر از دیدگاه ابن عربی، ملاصدرا و اسپینوزا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم اسلامی رضوی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه دانشگاه علوم اسلامی رضوی

چکیده

مسأله شر از جمله مسائل مهم فلسفی است که همواره در میان اهل ادیان برای پاسخ به تعارض میان توحید مبدا صدور اشیاء، و وجود شرور در نظام وجود مطرح بوده است. از طرفی منکرین خداوند نیز برای مقابله با اهل ادیان از این مساله به عنوان دلیلی علیه وجود خداوند استفاده می کردند. بنابر این پاسخ به مساله شر ذهن هر متفکری را به خود مشغول کرده است. فلاسفه نیز در طول تاریخ پاسخ گویی به این مساله را از دغدغه های فکری خود دانسته اند و هر یک با توجه به دستگاه فکری خود در صدد حل آن بر آمده اند. یکی از دیدگاههای مطرح شده در این باره عدمی بودن شر است که فیلسوفان معانی مختلفی را از آن اراده کرده‏اند. از جمله افرادی که قائل به عدمی بودن شر شده اند ابن عربی در عرفان نظری و ملاصدرا در حکمت متعالیه هستند. همچنین اسپینوزا نیز به عنوان یکی از فیلسوفان یهودی قائل به عدمی بودن شر است، که هریک تلقی متفاوتی از عدمی بودن شر دارند. در این مقاله به بررسی و مقایسه دیدگاه این متفکران خواهیم پرداخت و تحلیلی در باب توانایی، یا عدم توانایی هر یک نسبت به حل مساله شر ارائه خواهیم کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Comparative Analysis of the Evil Issue from the Perspective of Ibn Arabî, Mullā Ṣadrā and Spinoza

نویسندگان [English]

  • Ramin Golmakani 1
  • Rasool Padashpour 2
  • Mohammad Mahdi Salami 2
1 Assistant professor at Razavi University
2 MA student of Philosophy at Razavi University
چکیده [English]

The question of evil is one of the most important philosophical issues that have always been raised among the religions to answer the conflict between monotheism as the origin of objects, and the existence of evil in the system of existence. On the other hand, the denouncers of God used this as a proof against the existence of God in order to oppose the religion. So the answer to the problem of evil has occupied the mind of every thinker. One of the philosophical concerns of philosophers throughout history has been to answer this question, and each has sought to solve it with its own intellectual apparatus. One of the views expressed is that evil is negative entity that philosophers have come to terms with different meanings. Ibn Arabi in theoretical mysticism and Mulla Sadra in transcendent wisdom are among those who regard evil as negative entity. As one of the Jewish philosophers, Spinoza holds that evil is a negative entity, but each has a different view of evil as negative entity. In this article, we will examine and compare the views of these thinkers and provide an analysis of each person’s ability or inability to solve the problem of evil.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Arabi
  • Mulla Sadra
  • Spinoza
  • Evil
  • Negative entity