چالش ذاتی یا فعلی بودن اراده خدا از دیدگاه امام رضا طبق تفسیر فلسفی ملاصدرا همراه با نقادی نظریه علامه طباطبایی در این زمینه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه قم

2 دانشگاه شاهد

چکیده

یکی از مسائل مهم در مبانی کلامی شیعی، صفات الهی است که در آیات متعدد قرآنی، با اسماء و صفات گوناگونی از آن یاد شده است. با توجه به براهین عقلی و احادیث نقلی، صفات الهی عین ذات او هستند و تفاوت آن‌ها مفهومی است. ولی مسئله این است که در چند حدیث منقول از امام رضاu ، اراده، صفتی فعلی دانسته می‌شود. ملاصدرا با ارائه تفسیری فلسفی ـ کلامی از این احادیث، آن‌ها را با ذاتی بودن صفات خداوند در تنافی نمی‌داند؛ ولی از نظر علامه طباطبایی، این احادیث در فعلی بودن صفت اراده صراحت دارند. در پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل‌های فلسفی ـ کلامی از این احادیث و کمک‌گیری از احادیث دیگر امام رضاu اثبات می‌شود که این احادیث با ذاتی بودن صفت اراده در تناقض نمی‌باشد و تفسیر علامه طباطبایی از آن‌ها صحیح به نظر نمی‌رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Essence or Existential Challenge of the Will of God from Imam Reza’s Viewpoint according to Mulla Sadra’s Philosophical Interpretation with Criticism of Allameh Tabataba'i’s Theory

نویسندگان [English]

  • Asmaa Ahmadi 1
  • Mahmoud Saidi 2
1 PhD student of Comparative Philosophy at University of Qom
2 Assistant professor at Shahed University
چکیده [English]

One of the most important issues in the Shi'ite theological foundations is divine attributes which is mentioned in various Qur'anic verses with different names and attributes. According to rational arguments and narrated hadiths; divine attributes are of His own essence and their difference is conceptual. But the problem is that in some of the narrated hadiths of Imam Reza (as), the volition is considered as attribute of action. By presenting a philosophical-theological interpretation of these hadiths, Mulla Sadra does not regard them as incompatible with the attributes of God, but according to Allameh Tabataba'i, these hadiths are explicit in the existence of the attribute of the volition. In the present research, by using philosophical-theological analysis of these hadiths and the help of other hadiths of Imam Reza (as), it is proved that these hadiths are not inconsistent with the natural intrinsic of the volition and the interpretation of Allameh Tabataba'i does not appear to be correct.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Volition
  • God
  • Imam Reza (AS)
  • Mulla Sadra
  • Allameh Tabataba'i