نقد و بررسی تطبیقی نظریۀ «طرح عظیم» استیون هاوکینگ از منظر حکمت متعالیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری حکمت متعالیه

چکیده

نظریۀ «طرح عظیم» استیون هاوکینگ از مهم‌ترین تئوری‌های مطرح‌شده در چند سال اخیر است که به علت محتوای این تئوری مبنی بر انکار ضرورت وجود خداوند و خلقت جهان هستی از «هیچ»، در میان محافل فیزیکی و دینی واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشته است. در این پژوهش نویسنده با استفاده از مبانی حکمت متعالیه و با فرض صحت تمامی نظریات فیزیکی هاوکینگ نشان خواهد داد که مفهوم «هیچ» مورد استناد هاوکینگ با مفهوم خلأ در حکمت متعالیه بسیار متفاوت است و به معنای نیستی محض نمی‌باشد و خلقت جهان به واسطۀ «هیچ» مورد استناد هاوکینگ، هیچ گونه منافاتی با خالقیت خداوند نخواهد داشت و با فرض صحت تئوری «M» نقش خداوند در ربوبیت و خالقیت، مفروض و مبرهن است که در این راستا مبانی معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی هاوکینگ و صدرالمتألهین و چگونگی آفرینش عالم ناسوت و نظام‌مندی عالم ناسوت و نقش خداوند، مورد تطبیق و نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها