برخی، واقعیت «فلسفۀ اسلامی» را با این استدلال که تعقل و فلسفه، اختصاص به حوزۀ اسلامی ندارد، انکار کرده‌اند، لیکن چنانچه این مسئله با توجه به جوهرۀ عقلانی اسلام، رهیافت‌های فلسفۀ شناخت انسان و جهان که در متون و منابع دینی طرح شده است، استخراج و تبیین شود، به عناصر اصلی فلسفۀ اسلامی دست یافته‌ایم. به همین دلیل، این‌گونه بررسی‌ها یکی از مسائل مورد علاقۀ فیلسوفان مسلمان بوده است. خداشناسی فلسفی در کلام امام رضاu، خرده تلاشی است که مبتنی بر این باور و به تأسی از سیرۀ اندیشمندان صورت گرفته و برخی از مهم‌ترین رهیافت‌های شناختی را در گفتار آن حضرت گزارش کرده است. برهان نظم، برهان وجوب و امکان، برهان حرکت، برهان حرکت جوهری، برهان فطرت، استدلال بر یگانگی و وحدانیت خداوند، برهان نفی ترکیب (نفی ماهیت)، برهان نفی ماده از حق تعالی، برهان بر وحدت وجود خداوند، برهان صرف‌الوجود، وحدت اطلاقی، عدم اکتناه ذات حق، اسم و صفات حق تعالی، رابطۀ خلق و خالق از این زمره‌اند.
)